نسخه آزمایشی

EN / FA

نسخه آزمایشی

پودر تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس – مشخصه‌ها و اندازه‌گیری

Nanotechnologies- Nanoscale Titanium Dioxide in Powder Form- Characteristics and Measurement

شماره: 

17990

سال انتشار: 

1392
مقدمه تیتانیوم دی اکسید به علت قابلیتش در پراکندن نور مرئی و ایجاد رنگ شیری برای محصولاتی که در آنها استفاده می شود، در حدود ۹۰ سال به طور گسترده به عنوان پایه اصلی رنگدانه سفید در رنگ‌ها، پلاستیک‌ها، جوهرهای چاپ و بسیاری از محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه اندازه کوچکتر تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس خواص رنگدانه‌ای ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند محصول شفافی را تولید کند که در کاربردهای متفاوتی از جمله ضدآفتاب‌ها و یا کاتالیست‌ها استفاده شود، زیرا اندازه کوچک ذره می‌تواند فعالیت را افزایش دهد، به همین دلیل کاربرد این مواد اخیرا گسترش یافته است. بنابراین تعریف بهتری از مشخصه‌های مواد نانومقیاس که این خواص جایگزین را فراهم می‌کند ضروری است. این استاندارد روش‌هایی را برای ارزیابی در صد جرمی تیتانیوم دی‌اکسید آناتاز و روتایل و هم‌چنین روش‌هایی را جهت اندازه‌گیری چهار مولفه کلیدی: ساختار بلوری، میانگین اندازه بلورک، میانگین اندازه ذره اولیه و مساحت سطح ویژه که معمولا برای بیان مشخصه‌های مواد نانومقیاس استفاده می‌شوند، فراهم می‌کند. اغلب تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس تولیدی با فرایند سولفات، فرایند کلراید یا فرایند سل‌ژل سنتز شده‌اند و ساختار بلوری محصولات تقریبا به‌طور کامل به صورت آناتاز و روتایل است. بنابراین اشکال بروکیت و بی‌شکل در این استاندارد لحاظ نشده است. روش پراش پرتو ایکس (XRD) برای اندازه‌گیری ساختار بلوری و نسبت آناتاز به روتایل استفاده می‌شود. معمولا برخی از محصولات تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس جهت کاربردهای خاص با آلومینا یا سیلیکا پوشش داده می‌شوند. از طرف دیگر برخی از محصولات تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس ممکن است شامل یک فلز دوپ‌شده در شبکه بلوری خود باشند که جهت مصارف ویژه دیگری استفاده می‌شود. این پوشش‌ها و دوپ‌ها دائمی هستند. توصیه می‌شود، خریدار، فروشنده و مراجع قانونی ذی‌صلاح از وجود هر گونه پوششی اطلاع داشته باشند. روش XRD و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) به ترتیب جهت اندازه‌گیری اندازه بلور و شکل اندازه ذره اولیه به کار می‌روند. روش برونر، امیت، تلر به طور گسترده‌ای جهت ارزیابی مساحت سطح ویژه استفاده می‌شود به صورت تئوری فقط اندازه هسته تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس پوشش داده شده را اندازه‌گیری می‌کند ولی پوشش سطحی را اندازه‌گیری نمی‌کند میکروسکوپ الکترونی عبوری جهت اندازه‌گیری اندازه ذره اولیه فیزیکی که شامل پوشش‌های سطحی است استفاده می‌شود. فناوری نانو عرصه‌ای به سرعت در حال رشد و توسعه است توصیه می‌شود کاربران این استاندارد از قوانین زیست‌محیطی و آخرین پیشرفت‌ها در زمینه ایمنی و سلامت زیست‌محیطی مرتبط با فناوری نانو اطلاع داشته باشند. این مراجع می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

هدف از تدوین این استاندارد

هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این استاندارد تعیین الزاماتی جهت تشریح مشخصه‌های اصلی پودر تیتانیوم دی‌اکسید است که مرتبط با کاربرد در فناوری نانو هستند در این استاندارد ویژگی‌های ضروری مواد برای استفاده از تیتانیوم دی‌اکسید در کاربردهای مرتبط با فناوری نانو به صورت مشروح بیان می‌شود. این استاندارد منحصر به پودرهای خشک است و برای مواد پراکنده یا معلق در آب یا حلال‌ها کاربرد ندارد. این استاندارد برای مشخصه‌های مربوط به مسائل ایمنی و سلامتی کاربردهای خاص تیتانیوم دی‌اکسید و تیتانیوم دی‌اکسید پوشش‌داده‌شده برای اصلاح سطح کاربرد ندارد.

شماره استاندارد ملی ایران: 

17990

سال انتشار: 

1392

پودر تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس – مشخصه‌ها و اندازه‌گیری

Nanotechnologies- Nanoscale Titanium Dioxide in Powder Form- Characteristics and Measurement

مقدمه تیتانیوم دی اکسید به علت قابلیتش در پراکندن نور مرئی و ایجاد رنگ شیری برای محصولاتی که در آنها استفاده می شود، در حدود ۹۰ سال به طور گسترده به عنوان پایه اصلی رنگدانه سفید در رنگ‌ها، پلاستیک‌ها، جوهرهای چاپ و بسیاری از محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه اندازه کوچکتر تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس خواص رنگدانه‌ای ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند محصول شفافی را تولید کند که در کاربردهای متفاوتی از جمله ضدآفتاب‌ها و یا کاتالیست‌ها استفاده شود، زیرا اندازه کوچک ذره می‌تواند فعالیت را افزایش دهد، به همین دلیل کاربرد این مواد اخیرا گسترش یافته است. بنابراین تعریف بهتری از مشخصه‌های مواد نانومقیاس که این خواص جایگزین را فراهم می‌کند ضروری است. این استاندارد روش‌هایی را برای ارزیابی در صد جرمی تیتانیوم دی‌اکسید آناتاز و روتایل و هم‌چنین روش‌هایی را جهت اندازه‌گیری چهار مولفه کلیدی: ساختار بلوری، میانگین اندازه بلورک، میانگین اندازه ذره اولیه و مساحت سطح ویژه که معمولا برای بیان مشخصه‌های مواد نانومقیاس استفاده می‌شوند، فراهم می‌کند. اغلب تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس تولیدی با فرایند سولفات، فرایند کلراید یا فرایند سل‌ژل سنتز شده‌اند و ساختار بلوری محصولات تقریبا به‌طور کامل به صورت آناتاز و روتایل است. بنابراین اشکال بروکیت و بی‌شکل در این استاندارد لحاظ نشده است. روش پراش پرتو ایکس (XRD) برای اندازه‌گیری ساختار بلوری و نسبت آناتاز به روتایل استفاده می‌شود. معمولا برخی از محصولات تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس جهت کاربردهای خاص با آلومینا یا سیلیکا پوشش داده می‌شوند. از طرف دیگر برخی از محصولات تیتانیوم دی‌اکسید نانو مقیاس ممکن است شامل یک فلز دوپ‌شده در شبکه بلوری خود باشند که جهت مصارف ویژه دیگری استفاده می‌شود. این پوشش‌ها و دوپ‌ها دائمی هستند. توصیه می‌شود، خریدار، فروشنده و مراجع قانونی ذی‌صلاح از وجود هر گونه پوششی اطلاع داشته باشند. روش XRD و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) به ترتیب جهت اندازه‌گیری اندازه بلور و شکل اندازه ذره اولیه به کار می‌روند. روش برونر، امیت، تلر به طور گسترده‌ای جهت ارزیابی مساحت سطح ویژه استفاده می‌شود به صورت تئوری فقط اندازه هسته تیتانیوم دی‌اکسید نانومقیاس پوشش داده شده را اندازه‌گیری می‌کند ولی پوشش سطحی را اندازه‌گیری نمی‌کند میکروسکوپ الکترونی عبوری جهت اندازه‌گیری اندازه ذره اولیه فیزیکی که شامل پوشش‌های سطحی است استفاده می‌شود. فناوری نانو عرصه‌ای به سرعت در حال رشد و توسعه است توصیه می‌شود کاربران این استاندارد از قوانین زیست‌محیطی و آخرین پیشرفت‌ها در زمینه ایمنی و سلامت زیست‌محیطی مرتبط با فناوری نانو اطلاع داشته باشند. این مراجع می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

هدف از تدوین این استاندارد

هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این استاندارد تعیین الزاماتی جهت تشریح مشخصه‌های اصلی پودر تیتانیوم دی‌اکسید است که مرتبط با کاربرد در فناوری نانو هستند در این استاندارد ویژگی‌های ضروری مواد برای استفاده از تیتانیوم دی‌اکسید در کاربردهای مرتبط با فناوری نانو به صورت مشروح بیان می‌شود. این استاندارد منحصر به پودرهای خشک است و برای مواد پراکنده یا معلق در آب یا حلال‌ها کاربرد ندارد. این استاندارد برای مشخصه‌های مربوط به مسائل ایمنی و سلامتی کاربردهای خاص تیتانیوم دی‌اکسید و تیتانیوم دی‌اکسید پوشش‌داده‌شده برای اصلاح سطح کاربرد ندارد.