نسخه آزمایشی

EN / FA

نسخه آزمایشی

فناوری نانو-واژه نامه -قسمت 12- پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو

Nanotechnologies - Vocabulary -Part 12: Quantum Phenomena in Nanotechnology

شماره: 

80004-12

سال انتشار: 

1395
خواص منحصر به فرد نانواشیا و اثرات کوانتومی وابسته به نانومقیاس جنبه‌های مهم فناوری نانو هستند با کاهش اندازه مواد به گستره نانومتر اثرات کوانتش (کوانتش انرژی، کوانتش تکانه زاویه‌ای، غیره) که عمدتا بخاطر محصور شدن ذرات در فضای یک دو یا سه‌بعدی (محصور شدن کوانتومی) است. ظاهر می‌شود. این پدیده منجر به ظهور خواص و کارکردهای جدید وابسته به اندازه ذره می‌گردد که با مکانیک کوانتومی کاملا قابل توصیف است. باید توجه کرد که اصطلاح «ذره» که در این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران- ایزو ۸۰۰۰۴ به کار می‌رود، هر دو دیدگاه فیزیک کلاسیک و کوانتومی را شامل می‌شود از نظر کلاسیکی، ذره بخش مجزایی از ماده است و لذا این واژه نزدیک است به «ذره» که مجموعه استانداردهای ملی ایران- ایزو ۸۰۰۰۴ به صورت یک تکه ریز از ماده با مرزهای تعریف شده فیزیکی معرفی می‌شود از منظر مکانیک کوانتومی، ذرات اشیایی هستند که از قوانین مکانیک کوانتومی پیروی می‌کنند توصیف کوانتومی الکترون‌ها، اتم‌ها و مولکول‌ها و غیره به عنوان ذرات و شبه ذراتی (اکسیتون‌ها، فوتون‌ها، پلاسمون‌ها، مگنون‌ها، و غیره) متشکل از برانگیختگی‌های بنیادی یا بسته‌های کوچک برانگیختگی‌های جمعی در سامانه ذرات با برهم کنش قوی را شامل می‌شود. هر چند که اثرات کوانتومی فقط در مقیاس نانو روی نمی‌دهند ولی ارتباط فناوری نانو و اثرات کوانتومی یا ترکیبی از آنها برای شناسائی محصولات نانوپدید و برای توسعه فناوری نانو اهمیت دارند. از نظر منشاء واژه‌ها اثرات کوانتومی اغلب به نام افرادی هستند که این اثرات را کشف کرده‌اند. به همین دلیل اغلب تعيين مقدم بودن نام افراد موضوع مجادله است به علاوه اینکه پدیده‌ها و اثرات کوانتومی ممکن است در کشورهای مختلف نام‌های متفاوتی داشته باشند. فناوری‌های نانو از جمله حوزه‌های با پیشرفت سریع‌اند و این پیشرفت‌ها بسیار مرتبط به درک اثرات و پدیده‌های کوانتومی هستند انتظار می‌رود که واژه‌های بیشتری مرتبط با پدیده‌های کوانتومی در نسخه‌های آتی ویرایش شده استاندارد موجود، اضافه گردند. این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ زبان مشترک برای استفاده در صنعت فناوری نانو و پژوهش‌های بین حوزه‌ای آنرا ارتقا داده و شاخصه‌های فناوری نانو و سهم همیاری این حوزه و تجارت در بازار جهانی محصولات نانوپدید را بالا می‌برد برخی از تعاریف و اصطلاحات مصطلح در مکانیک کوانتومی در پیوست الف جمع‌آوری شده‌اند تا مطالعه این استاندارد را آسان‌تر کنند.

هدف از تدوین این استاندارد

این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ فهرستی از اصطلاحات و تعاریف مربوط به پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو را ارائه می‌کند. تمامی این اصطلاحات در فناوری نانو اهمیت دارند ولی باید توجه کرد که بسیاری از آنها منحصرا مربوط به مقیاس نانو نیستند و تا حدودی برای مقیاس‌های بزرگتر نیز به کار می‌روند. فهرست موجود طیف کاملی از مفاهیم و پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو را پوشش نمی‌دهد. این فهرست پدیده‌های مهمی را که توسط بسیاری از ذی‌نفعان در محیط‌های علمی و صنعتی و غیره مورد استناد قرار می‌گیرد. شامل می‌شود. این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ ارتباط بین سازمان‌ها و افرادی که در صنایع اشتغال دارند و کسانی که با آنها کار می‌کنند را آسان می‌کند.

شماره استاندارد ملی ایران: 

80004-12

سال انتشار: 

1395

فناوری نانو-واژه نامه -قسمت 12- پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو

Nanotechnologies - Vocabulary -Part 12: Quantum Phenomena in Nanotechnology

خواص منحصر به فرد نانواشیا و اثرات کوانتومی وابسته به نانومقیاس جنبه‌های مهم فناوری نانو هستند با کاهش اندازه مواد به گستره نانومتر اثرات کوانتش (کوانتش انرژی، کوانتش تکانه زاویه‌ای، غیره) که عمدتا بخاطر محصور شدن ذرات در فضای یک دو یا سه‌بعدی (محصور شدن کوانتومی) است. ظاهر می‌شود. این پدیده منجر به ظهور خواص و کارکردهای جدید وابسته به اندازه ذره می‌گردد که با مکانیک کوانتومی کاملا قابل توصیف است. باید توجه کرد که اصطلاح «ذره» که در این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران- ایزو ۸۰۰۰۴ به کار می‌رود، هر دو دیدگاه فیزیک کلاسیک و کوانتومی را شامل می‌شود از نظر کلاسیکی، ذره بخش مجزایی از ماده است و لذا این واژه نزدیک است به «ذره» که مجموعه استانداردهای ملی ایران- ایزو ۸۰۰۰۴ به صورت یک تکه ریز از ماده با مرزهای تعریف شده فیزیکی معرفی می‌شود از منظر مکانیک کوانتومی، ذرات اشیایی هستند که از قوانین مکانیک کوانتومی پیروی می‌کنند توصیف کوانتومی الکترون‌ها، اتم‌ها و مولکول‌ها و غیره به عنوان ذرات و شبه ذراتی (اکسیتون‌ها، فوتون‌ها، پلاسمون‌ها، مگنون‌ها، و غیره) متشکل از برانگیختگی‌های بنیادی یا بسته‌های کوچک برانگیختگی‌های جمعی در سامانه ذرات با برهم کنش قوی را شامل می‌شود. هر چند که اثرات کوانتومی فقط در مقیاس نانو روی نمی‌دهند ولی ارتباط فناوری نانو و اثرات کوانتومی یا ترکیبی از آنها برای شناسائی محصولات نانوپدید و برای توسعه فناوری نانو اهمیت دارند. از نظر منشاء واژه‌ها اثرات کوانتومی اغلب به نام افرادی هستند که این اثرات را کشف کرده‌اند. به همین دلیل اغلب تعيين مقدم بودن نام افراد موضوع مجادله است به علاوه اینکه پدیده‌ها و اثرات کوانتومی ممکن است در کشورهای مختلف نام‌های متفاوتی داشته باشند. فناوری‌های نانو از جمله حوزه‌های با پیشرفت سریع‌اند و این پیشرفت‌ها بسیار مرتبط به درک اثرات و پدیده‌های کوانتومی هستند انتظار می‌رود که واژه‌های بیشتری مرتبط با پدیده‌های کوانتومی در نسخه‌های آتی ویرایش شده استاندارد موجود، اضافه گردند. این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ زبان مشترک برای استفاده در صنعت فناوری نانو و پژوهش‌های بین حوزه‌ای آنرا ارتقا داده و شاخصه‌های فناوری نانو و سهم همیاری این حوزه و تجارت در بازار جهانی محصولات نانوپدید را بالا می‌برد برخی از تعاریف و اصطلاحات مصطلح در مکانیک کوانتومی در پیوست الف جمع‌آوری شده‌اند تا مطالعه این استاندارد را آسان‌تر کنند.

هدف از تدوین این استاندارد

این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ فهرستی از اصطلاحات و تعاریف مربوط به پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو را ارائه می‌کند. تمامی این اصطلاحات در فناوری نانو اهمیت دارند ولی باید توجه کرد که بسیاری از آنها منحصرا مربوط به مقیاس نانو نیستند و تا حدودی برای مقیاس‌های بزرگتر نیز به کار می‌روند. فهرست موجود طیف کاملی از مفاهیم و پدیده‌های کوانتومی در فناوری نانو را پوشش نمی‌دهد. این فهرست پدیده‌های مهمی را که توسط بسیاری از ذی‌نفعان در محیط‌های علمی و صنعتی و غیره مورد استناد قرار می‌گیرد. شامل می‌شود. این قسمت از مجموعه استانداردهای ملی ایران ایزو ۸۰۰۰۴ ارتباط بین سازمان‌ها و افرادی که در صنایع اشتغال دارند و کسانی که با آنها کار می‌کنند را آسان می‌کند.