فناوری نانو -واژه‌نامه -قسمت 5- واژه‌های مشترک نانو-زیست
Nanotechnologies — Vocabulary Part 5: Nano/Bio Interface
شماره:
18392-5
سال انتشار:
1393
مرز بین فناوری نانو و زیست‌شناسی یکی از جالب توجه‌ترین و فناورانه‌ترین جنبه‌های در حال رشد علوم جدید را تشکیل می‌دهد تحقیقات انجام شده و درک گسترده از دریافت و توزیع نانو اشیاء در یک موجود زنده و ایجاد کاربردهای جدید بین زیست‌پزشکی و علوم دارویی از قبیل روش‌های با فناوری بالا برای دارورسانی به اهداف مشخص در بدن انسان و همچنین حسگرهای زیست شیمیایی دارای حساسیت و انتخابی بودن بسیار بالا، و راه‌های پیشرفته برای زیست پالایی آلودگی‌های زیست محیطی شده است علاوه بر این بدلیل اینکه بسیاری از مواد زیستی مانند، استخوان در مقیاس نانو ساختاربندی شده‌اند و بسیاری از اجزاء در مقیاس نانو در زیست‌شناسی وجود دارند قابلیت بکارگیری ناوری نانو در زیست‌شناسی را نشان می‌دهد.
با در نظر گرفتن هدف واژه‌شناسی مربوط به واژه‌های مشترک بین فناوری نانو و زیست‌شناسی اصطلاحاتی که در زیست‌شناسی مولکولی کاملاً تعریف شده یا اصطلاحات مرتبط با حرکات و اتصالات زیست مولکول‌ها در این استاندارد بیان نمی‌شود.
این استاندارد فقط اصطلاحات غیر زیست‌شناسی (نانو) در حوزه نانوزیست به خصوص واژه‌های مربوط به شیمی فیزیک را که قبلاً به خوبی تعریف نشده، دربر می‌گیرد. به همین ترتیب، اصطلاحات مربوط به جنبه زیست‌شناسی نیز، فقط در صورتی بیان می‌شوند که اختصاصاً در حوزه نانو زیست کاربرد داشته باشند. بنابراین در حالی که دامنه کاربرد این واژه‌نامه می‌تواند در برگیرنده نقاط کوانتومی مورد استفاده برای ردیابی اجزای زیستی باشد واژه‌های شیمی فیزیک و زیست‌شناسی مولکولی موجود نیز برای دستیابی به این هدف بدون هیچگونه ابهامی کفایت می‌کند.
پیشوند نانوزیست دارای دو تفسیر جهت دار است پیشوند نانوزیست به معنای تاثیر حوزه نانو بر دامنه‌های زیستی و پیشوند زیست نانو به معنای تاثیر حوزه زیست بر نانو میباشد اصطلاحات این استاندارد در مرز بین مواد نانو و مواد زیستی متمرکز است بطوریکه می‌توان به نانو ذرات ساکن در سطح یک سلول زنده و یا یک سلول زنده ساکن در زیر لایه‌ای با ساختار نانو اشاره کرد. اگر پاسخ زیستی مدنظر باشد می‌تواند به مرز مشترک نانوزیست نسبت داده شود از سوی دیگر چگونگی تغییر ماده نانو توسط ماده، زیستی می‌تواند به مرز مشترک زیست نانو مربوط باشد وقوع هر دو مورد به طور همزمان و یا مستقل نیز به مرز مشترک نانوزیست نسبت داده می‌شود.
اصطلاحات این استاندارد بیشتر به مفاهیم بنیادی اختصاص دارد و کاربردهای خاص (مانند دارورسانی دندانپزشکی و جراحی پلاستیک) را دربر نمی‌گیرد.
هدف از تدوین این استاندارد
هدف از تدوین این استاندارد ارائه و تعریف واژه‌های مشترک در نانومواد و زیست‌شناسی است. این استاندارد به منظور تسهیل ارتباط بین، دانشمندان، مهندسین تولیدکنندگان و قانون‌گذاران سازمان‌های مردم نهاد سازمان‌های حمایت از مصرف‌کننده عموم مردم و سایر دست‌اندرکاران علاقمند به کاربرد فناوری نانو در زیست‌شناسی یا زیست فناوری و همچنین استفاده از موارد زیست شناسی یا اصول آن در فناوری نانو تدوین شده است.
شماره استاندارد ملی ایران:
18392-5
سال انتشار:
1393
فناوری نانو -واژه‌نامه -قسمت 5- واژه‌های مشترک نانو-زیست
Nanotechnologies — Vocabulary Part 5: Nano/Bio Interface
مرز بین فناوری نانو و زیست‌شناسی یکی از جالب توجه‌ترین و فناورانه‌ترین جنبه‌های در حال رشد علوم جدید را تشکیل می‌دهد تحقیقات انجام شده و درک گسترده از دریافت و توزیع نانو اشیاء در یک موجود زنده و ایجاد کاربردهای جدید بین زیست‌پزشکی و علوم دارویی از قبیل روش‌های با فناوری بالا برای دارورسانی به اهداف مشخص در بدن انسان و همچنین حسگرهای زیست شیمیایی دارای حساسیت و انتخابی بودن بسیار بالا، و راه‌های پیشرفته برای زیست پالایی آلودگی‌های زیست محیطی شده است علاوه بر این بدلیل اینکه بسیاری از مواد زیستی مانند، استخوان در مقیاس نانو ساختاربندی شده‌اند و بسیاری از اجزاء در مقیاس نانو در زیست‌شناسی وجود دارند قابلیت بکارگیری ناوری نانو در زیست‌شناسی را نشان می‌دهد.
با در نظر گرفتن هدف واژه‌شناسی مربوط به واژه‌های مشترک بین فناوری نانو و زیست‌شناسی اصطلاحاتی که در زیست‌شناسی مولکولی کاملاً تعریف شده یا اصطلاحات مرتبط با حرکات و اتصالات زیست مولکول‌ها در این استاندارد بیان نمی‌شود.
این استاندارد فقط اصطلاحات غیر زیست‌شناسی (نانو) در حوزه نانوزیست به خصوص واژه‌های مربوط به شیمی فیزیک را که قبلاً به خوبی تعریف نشده، دربر می‌گیرد. به همین ترتیب، اصطلاحات مربوط به جنبه زیست‌شناسی نیز، فقط در صورتی بیان می‌شوند که اختصاصاً در حوزه نانو زیست کاربرد داشته باشند. بنابراین در حالی که دامنه کاربرد این واژه‌نامه می‌تواند در برگیرنده نقاط کوانتومی مورد استفاده برای ردیابی اجزای زیستی باشد واژه‌های شیمی فیزیک و زیست‌شناسی مولکولی موجود نیز برای دستیابی به این هدف بدون هیچگونه ابهامی کفایت می‌کند.
پیشوند نانوزیست دارای دو تفسیر جهت دار است پیشوند نانوزیست به معنای تاثیر حوزه نانو بر دامنه‌های زیستی و پیشوند زیست نانو به معنای تاثیر حوزه زیست بر نانو میباشد اصطلاحات این استاندارد در مرز بین مواد نانو و مواد زیستی متمرکز است بطوریکه می‌توان به نانو ذرات ساکن در سطح یک سلول زنده و یا یک سلول زنده ساکن در زیر لایه‌ای با ساختار نانو اشاره کرد. اگر پاسخ زیستی مدنظر باشد می‌تواند به مرز مشترک نانوزیست نسبت داده شود از سوی دیگر چگونگی تغییر ماده نانو توسط ماده، زیستی می‌تواند به مرز مشترک زیست نانو مربوط باشد وقوع هر دو مورد به طور همزمان و یا مستقل نیز به مرز مشترک نانوزیست نسبت داده می‌شود.
اصطلاحات این استاندارد بیشتر به مفاهیم بنیادی اختصاص دارد و کاربردهای خاص (مانند دارورسانی دندانپزشکی و جراحی پلاستیک) را دربر نمی‌گیرد.
هدف از تدوین این استاندارد
هدف از تدوین این استاندارد ارائه و تعریف واژه‌های مشترک در نانومواد و زیست‌شناسی است. این استاندارد به منظور تسهیل ارتباط بین، دانشمندان، مهندسین تولیدکنندگان و قانون‌گذاران سازمان‌های مردم نهاد سازمان‌های حمایت از مصرف‌کننده عموم مردم و سایر دست‌اندرکاران علاقمند به کاربرد فناوری نانو در زیست‌شناسی یا زیست فناوری و همچنین استفاده از موارد زیست شناسی یا اصول آن در فناوری نانو تدوین شده است.